Bijna vijf jaar wonen we hier al, in ons kleine dorpje aan de Portugese Zilverkust. Toen we hier pas woonden dachten we dat we het afvalbeheer en de recyclage hier snel onder de knie zouden krijgen. Aan de overkant van de straat staan vijf containers: twee voor restafval in om het even welke vorm of verpakking, een blauwe voor papier en karton, een groene voor glas en een gele voor wat wij in Vlaanderen PMD noemen (blik en de meeste plasticverpakkingen).
Wat we niet doorhadden was dat er een ongeschreven regel was dat wanneer iemand iets wegdeed wat nog gebruikt of hersteld kon worden, het op of naast de containers geplaatst werd. Zet een kapotte koffiemachine op de container en een kwartiertje later is die verdwenen, naar de garage van een vlijtige buurtbewoner die wel weet hoe dat ding te herstellen.
Door de zichtbare maar vooral onzichtbare armoede hier kan alles hersteld worden. Hoewel door maatregelen van de overheid, hier veel elektrische wagens rijden, zie je net zoveel wagens van meer dan 20 jaar oud op de weg. Als het niet stuk is wordt het hersteld, en dat geldt voor alles. Zelfs wij rijden met een Peugeot 307 uit 2005, en die doet nog perfect dienst als we maandelijks de snelweg naar Lissabon oprijden.
Bricoleurs, zo zouden wij ze noemen. Maar ze doen het toch. Werkelijk alles wordt hier hersteld tot het echt niet meer anders kan. Planken, stukken metaal, om het even wat: er is altijd wel iemand die het meeneemt om het in zijn garage een nieuw leven te geven. Alles wordt hier doorgegeven en -verkocht.
Aan de andere kant van Lourinhã, het stadje waar wij als dorp bijhoren, is een containerpark. Als je het al zo kan noemen. Wij brachten er ooit enkele potten met restjes muurverf. Tot onze verwondering mochten die in geen enkele container. Ze werden aan de kant gezet en ik weet zeker dat ze enkele uren later al helemaal verdwenen waren uit het recyclagepark. Want er zat nog wat verf in, en die was nog goed.
Het gaat zelfs zo ver dat ik nu zelf dingen die nog kunnen dienen netjes in een doos op de container plaats. Oude computeronderdelen die normaal in de container van kleine huishoudelijke elektronica zouden verdwijnen zet ik nu mooi in een doosje op de afvalcontainer, want ze zijn technologisch achterhaald, maar nog niet kapot.
Toch is Portugal een land dat recycleert. Aan de ingang van de supermarkten staan hier kleine containertjes voor gebruikte frituurolie, lampen, koffiecapsules, batterijen, kleine huishoudelijke elektronica, gedragen kledij,… Maar dus niet voor wat nog hersteld kan worden. Dat wordt niet naar Afrika gestuurd om uit elkaar gehaald te worden, dat herstellen we zelf wel en op die manier sparen we niet alleen heel wat afval uit, ook het schaarse huishoudgeld wordt op die manier beter beheerd.
Foto’s door Sibby Cleenewerck
