De bevolkingsdienst van de gemeente heeft me ingeschreven in het appartement. De wijkagent kwam langs om te kijken of ik hier wel echt woon. Nou. Ik slaap hier elke nacht. Al mijn hebben en houden steekt in een aantal gestapelde curverbakken die ik bij mijn oude, in een overload aan verzamelde spullen en bezittingen verdrinkende, ouders ben gaan halen. Ik slaap in de zetel voorlopig, of op mijn yoga-matje op de grond omdat dat beter voelt, maar ik woon hier. Tegen mijn zin, maar ik woon hier.
Mijn maat en ik maakten een afspraak, en we houden ons eraan. Ik hielp hem om dit appartementje te verwerven zodat hij ergens terecht kon toen zijn vrouw – na een paar decennia huwelijk – plots en onverwachts besloot zijn leven en dat van hun kinderen helemaal omver te werpen omdat ze nood had aan haar puberteit herbeleven. Midlifecrisis, of zoiets. Deal was: als ik in nood beland met dit lichaam, of met mijn busje, of met allebei – zoals nu het geval blijkt – creëren we ruimte voor ook mij.
In de omstandigheden denken we hier een valse wand te maken zodat het korte stukje van de L-vormige living een plekje wordt waar ik het lichaam kan laten uitzieken of rustig kan laten doodgaan. Een kleine ruimte, die ik kan inrichten zoals Dídean, maar dan zonder wielen onder. Toen ik dat opperde, zei iemand me dat de situatie “zorgwonen” heet. Wat een fijn nieuws, dacht ik, de regering heeft iets voorzien in de wet voor wie elkaar willen helpen wanneer in zorgnood, zodat uitkeringen en pensioenen van alleenstaanden niet als die van samenwonenden worden berekend wanneer twee onafhankelijke gezinnen of alleenstaanden elkaar willen helpen.
In principe een heel fijn idee, want mijn maat en ik zijn geen koppel of liefdespaar. Ook met andere vrienden en vriendinnen waar ik welkom zou zijn vorm ik seksuele noch financiële of andere onevenwichtige afhankelijkheidsbanden. En dat wil ik liever zo houden. Ik begrijp niet waarom de regering het nuttig vindt om organisatorisch de meest kwetsbare mensen in financiële afhankelijkheid van sterkere mensen te dwingen. Voorbeelden van psychische ontwrichting en sociale drama’s tengevolge zijn immers legio in de statistieken.
Ik verwacht geen viezigheid van dat soort. Mede net omdát er geen seksuele of liefdesrelationele band is. Bovendien ben ik iemand die makkelijker zonder geld op straat zou overlijden dan in onmacht van wantoestanden te settelen omwille van geld. Emotionele afhankelijkheid en ziekelijke loyaliteit negeer ik nu even, want dat is mijn persoonlijke kryptoniet wel wat dit leven. Ik ben in feite sowieso in gevaar. Maar als ik dat niet was om dié reden, en die mens en ik heel andere karakters zouden hebben. Tot wat voor zooi zou het kunnen leiden, denk je?
Wat moet een mens, bijvoorbeeld, als zij (of hij) in een zorgkamertje ligt te creperen van de pijn; zich niet meer kan behelpen naar behoren – laat staan verdedigen; – en het “gezinshoofd” (zoals dat heet in het bevolkingsregister) wandelt plots binnen, zegt “Zonder mij redt gij het financieel niet, ge kunt nergens terecht, ge zijt niks dan ballast hier, dus maak het mij de moeite waard terwijl ge sterft.” en ontbloot zijn/haar geslachtsdelen?
Niet zo ver gezocht, hoor, dat scenario. Ik ben plaatsvervangend dankbaar voor u en uw naasten als ge het u niet kunt voorstellen! Voor heel wat mensen in onze maatschappij is dat zeer zeker voorstelbaar. Vooral zelfs voor mensen in precies dié bevokingsgroep, die niet voldoet – en soms niet kán voldoen – aan alle regeltjes en wetten omtrent zorgwonen.
Mijn maat en ik zijn beide eigenaar en betalen elkaar huur. Als we hier allebei wonen, annihileert die huur zich daardoor. Toch wat raar dat er zomaar wordt verondersteld dat hij gezinshoofd is van een gezin dat niet bestaat, ik daardoor uitkering verlies – bovenop de huur die hij mij anders betaalt – en dat ik zelfs mee moet opdraaien als hij schulden maakt… Terwijl ik op geen enkele manier recht heb op iets als hij overlijdt. Ik heb voorkooprecht op zijn helft van het appartement dat dan wordt verkocht – wat geen zin heeft want ik kan dat hele appartement noch vullen met alleen mijn spullen noch de marktprijs ervan betalen.
Je hoort, of leest, mij niet klagen over de hoogte van invaliditeitsuitkeringen, hoor. Die mag – naar mijn mening – zelfs gerust een stuk lager zijn. Neem in dat idee dan wel ál mijn meningen mee, vooral die over vastgoed en de (sociale) huur- en verhuurwetten, woonnormen, en (verhoogde) terugbetalingen van medische diensten en zorgprodukten.
Wat ik in vraag stel is de zin van relativiteit ten opzichte van gezinssamenstelling, in een wereld waarin almaar minder stabiele defenitie bestaat voor een term als “gezin,” en waarin het niet vanzelfsprekend is dat mensen zomaar geld aan mekaar geven omdat ze lichamen of een dak delen.
Anyway, ik sprak met de gemeente-beamte. De situatie voldoet in dit geval helemaal aan de term “zorgwonen,” maar het appartement zelf niet. Ook niet met het aparte kamertje dat we zullen creëren, en dat an sich groter is dan het busje waar ik al jaren fulltime in woon. Blijkbaar is de wet zo ingericht dat alleen mensen die rijk genoeg zijn om iets te kopen dat groots en ruims en gelijkvloers genoeg is, mogen zorgen voor elkaar zonder inkomstenverlies.
Allemaal absurde regeltjes die onenigheid, onrechtvaardigheid, valse relaties en vieze machtsverhoudingen onderling creëren en afhankelijkheid aan de willekeur van anderen veroorzaken. Er ontstaat zo ook de wens – voor sommigen zelfs de nood – tot fraude, waar er helemaal geen zou zijn als uitkeringen niet relatief aan gezinssamenstelling werden berekend. Nu ja, misschien verliezen werkende mensen ook ineens een deel van hun inkomsten als ze samenwonen, die met het laagste loon het meest terwijl die met het hoogste loon extra voordelen heeft. Dan begrijp ik het idee wel. Het moet fair blijven ten opzichte van wanneer we wel konden gaan werken.
Maar sowieso… Wat een vieze vruchtbare voedingsbodem voor maatschappelijk wijdverspreide en exponentiëel uitbreidende sociale miserie, zeg.
Overigens is mijn tekst wat voorbarig omschreven, want de vriendelijke man aan het gemeenteloket wist het zelf ook niet zeker. De regels en omschrijvingen van de wet waren ook hem niet erg duidelijk. Het leek er in ieder geval op dat dit appartement, omwille van het basisgebouw, niet in aanmerking kon komen voor zorgwonen. Ik ga nog mail toegezonden krijgen met meer concrete informatie, komende van zijn collega’s bij de naderbij betrokken dienst.
Het heeft iets kafkaësk allemaal, toch? Ligt het niet voor de hand dan? Ligt het niet voor de hand dat mensen, die nood hebben aan iets als zorgwonen, geen moed, energie, en soms ook regelrecht geen levenstijd, over hebben om nog eventuele verbouwingen te doen om in orde te zijn met regelgeving en administratieve dossiers rond te krijgen? Wat is er in godsnaam mis met gewoon alles individueel te berekenen onafhankelijk van gezinssamenstellingen zodat al dat gedoe simpelweg nergens nuttig noch nodig om is?
Ik ga de info zeker doornemen, eens die me bereikt, en ik de moed vind. Ik verwacht het ene noch het andere. Vooral bereid ik me voor op niet toelaten dat mijn frustratiedrempel wordt overschreden. Want dat is het me niet waard. Het is al heel wat dat ik deze tekst kon typen zonder me erin te verstikken. Straks een laatste onderzoek om uit te sluiten dat er iets mis is met mijn oor en evenwichtsorgaan, zodat er niet onterecht wordt verondersteld dat het van schade aan mijn zenuwbanen is, of van de laesies in mijn kleine hersenen. Want dan kan er misschien iets aan worden verholpen. Anders is het – zoals gewoonlijk – hopen dat mijn hersenen het zelf oplossen. Ik weet nu al vrij zeker wat de uitslag zal zijn. Niks mis.
Er is niks mis.
Alwatis is wat het is.
