Verhuizen naar het buitenland… Er komt veel bij kijken maar mits een goede voorbereiding is het best wel haalbaar. Voor wij onze autorit aanvatten die ons in 25 uur naar ons nieuwe thuisland, Portugal, zou voeren, had ik al een jaar voorbereiding, in België en ter plaatse, achter de rug.
Inschrijven bij de sociale zekerheid, de belastingen, de gemeente, de freguesia (een soort van districtsbestuur dat in onze kleine gemeente telkens enkele dorpen omvat), het registreren en inenten van onze huisdieren, het openen van een Portugese bankrekening,… Alles was voorzien en waar kon voorbereid en zelfs afgehandeld.
Uiteraard registreerden we ons ook bij de Belgische ambassade in Lissabon. We kregen een pakket met formulieren toegestuurd die we nauwgezet invulden tot we aan de vraag over de stemplicht kwamen. Of we per post of in een consulaire post wilden stemmen voor de federale Kamer?
Euh? Stemmen voor de Kamer? Voor een parlement in een land waar we niet meer woonden? Het bleek geen vergissing te zijn. Terwijl het al raar aanvoelde in juni 2019 nog te moeten gaan stemmen terwijl we twee weken later definitief het land zouden verlaten al raar aanvoelde, was dit ook wel een vraag die we niet verwacht hadden.
Blijkbaar hebben Belgen in het buitenland, of toch zij die zich registreren bij hun ambassade -geen verplichting trouwens- stemplicht. Die plicht kan je niet ontlopen, ook al ga je in een hutje in de brousse van Namibië wonen.
Wij kozen voor stemmen per post, wat ons dit jaar al meteen opzadelde met de kosten voor het geregistreerd versturen van een dikke en zware enveloppe, die stembrieven worden immers niet gedrukt op licht papier en bij een niet-geregistreerde zending had je meteen ook het risico dat je stembrief ergens verloren ging en je je aan een boete voor het niet stemmen kon verwachten.
Als we zien hoeveel geld de overheid uittrekt voor het organiseren van verkiezingen, dan zou je toch verwachten dat ze met heel die briefwisseling (niet enkel de stembiljetten maar ook nog een hele handleiding in drie talen) ook in voorgefrankeerde enveloppen zouden voorzien? Dat ik zelf moest zorgen voor een rood potlood, daar kon ik nog inkomen. Maar dat die stemplicht me bijna tien euro zou kosten vond ik erover. Ik had hier immers niet om gevraagd, het ging om een archaïsche verplichting, waarmee we werden opgezadeld door partijen die hoopten alsnog enkele buitenlandse stemmen te mogen toevoegen aan hun tanende achterban.
Laten we hopen dat de nieuwe regering hier snel komaf mee maakt, zoals ze dat ook al deden met de plicht om vanuit het buitenland voor de regionale parlementen te stemmen. Voor de Europese verkiezingen konden we kiezen: ofwel kozen we ervoor om voor een Portugese lijst te stemmen, en dan waren we niet verplicht te stemmen of op te dagen aan een kiesbureau, ofwel kozen we voor een Belgische lijst en dan vielen we opnieuw onder de stemplicht.
Wat betreft de gemeenteraadsverkiezingen zijn we ook vrijgesteld, we mogen, laat staan moeten, niet meer stemmen voor wie Oostende gaat besturen de volgende zes jaar. Voor ons Portugees gemeentebestuur mogen we wel stemmen, mits registratie, maar dat geldt dan weer niet voor de parlementaire of presidentsverkiezing en laat dat nu net verkiezingen zijn die wèl een invloed hebben op ons leven hier…
Verkiezingen zijn het feest van de democratie, maar het is voor ons, Belgen in het Buitenland alsof we mogen bijleggen voor het cadeau voor het huwelijk van de buren, maar dat ons absoluut verboden wordt deel te nemen aan het feest of zelfs maar een kaartje te sturen. Vandaar mijn oproep aan de formerende partijen: schaf dat af en laat ons met rust. Ik hoop binnen afzienbare tijd Portugees te worden, dan mag ik hier meteen voor alles meestemmen, maar of ik die Belgische nationaliteit dan nog behoud? Geen idee, we zullen er hier thuis eens over stemmen.
Foto door Edmond Dantès voor Pexels.com
