Wat hebben ‘Verwondering en ergernis’ gemeen met ‘honger en dorst’?
Kunnen we eigenlijk wel genieten van een heerlijk banket zonder honger en dorst? Wellicht niet. Een flinke appetijt doet spijs en drank toch veel beter smaken. En van zodra we geen honger hebben, of ziek zijn, smaakt hetzelfde eten al veel minder. Of zelfs niet.
Terug naar verwondering en ergernis.
Welnu, dit is onze honger en dorst die we nodig hebben om een goed verhaal te kunnen schrijven.
Zo heeft ene zekere mijnheer Frank Bambust ons toch wijsgemaakt tijdens mijn schrijfcursus ergens in 2003.
En hij zou nog eens gelijk kunnen hebben ook. Gelukkig zijn verwondering en ergernis nooit ver weg bij mij.
Er gaat geen dag voorbij of ik bezondig mij er enkele keren aan.
Al ben ik een redelijk bewuste ziel, ik wist niet dat dit de twee sleutelwoorden bleken te zijn om pen en papier boven te halen. Jaren reeds speelde ik met de idee om een schrijfacademie te volgen en nu is het er eigenlijk van gekomen. ‘Verwondering en ergernis ‘ waren dus de magische woorden.
Maar dit blijkt helaas niet het enige te zijn.
Ik vermoedde het al.
Er zitten dus addertjes onder het gras.
Er komt dus nog graafwerk aan te pas.
Diezelfde Mr. Bambust, heeft ons trouwens een hele reeks hints meegegeven.
Terug naar honger en dorst. Om een maaltijd te bereiden hebben we
allerlei ingrediënten nodig. Pot en plot. Wat onze soepketel is om soep klaar te maken is als de p(l)ot voor ons verhaal.
Inspiratie en creativiteit is zowel voor kok als schrijver van onschatbare waarde. En respectievelijk stellen ze dan ook de vraag: ‘voor wie kook ik vandaag’ of ‘voor wie schrijf ik dit verhaal’.
Zonder potten en pannen kan de kok moeilijk zijn maaltijd bereiden. Ook zonder structuren kan de schrijver zijn verhaal niet leesbaar op papier krijgen.
De kruiden voor diezelfde soep zijn als de humor of de drama in ons verhaal. De maïzena die de soep bindt zijn als de spanning in onze verhaallijn.
In haar boek ‘Taal zonder mij’ neemt Kristien Hemmerechts haar overleden echtgenoot Herman Deconinck als thema. En hij loopt dan ook als een rode draad door haar boek ‘Taal zonder mij’.
Bij de opening van zijn nieuwe bistro nam de kok als thema ‘de zee’ en bood een waaier van gerookte vis en zeevruchten aan. Zijn thema dus.
‘k vind het wel spannend om deze vergelijking te maken. Tot nu toe klopt het eigenlijk.
Dan is er nog onze ABDES wist Mijnheer Bambust ons te leren. Elke letter staat voor: aanvang, breuk, drama, evenwicht en slot.
Is dit ook van toepassing voor ons banket? Als de aanvang de receptie is, dan kan de breuk misschien de toespraak zijn. De drie gangenmenu neem ik dan voor drama: soep, tussengerecht en hoofdgerecht. Het evenwicht kunnen we herstellen met een heerlijk dessert. En ons slot is dan het afscheid, met open vragen naar de toekomst en of we elkaar ooit nog zullen terug zien.
Willen we schrijfgymnastiek dan kunnen we spaghetti met stokjes leren eten, of misschien garnalen pellen.
Associaties leggen zou een verhaal beter doen lopen en gemakkelijker lezen. Ja nu moet ik toch even dieper graven. Ah, ha ‘k heb hem. De kleuren van het voedsel die je terugvindt in de kleuren van het bord.
Hoe heerlijk is het om een beetje mee te genieten met je ogen!
En inderdaad het smaakt nèt iets beter. Nog een elegant gedekte tafel en een passend bloemstukje op de dis maken het geheel pas perfect.
En zo zou het ook lopen door met associaties te gaan werken in onze tekst. De tekst zal meer vloeien en prettiger lezen.
Het tegengestelde is ook waar. Al eens koffie gedronken uit een glazen tas? Het mag dan al de best gebrande vers gemalen koffie zijn, een porseleinen kop laat het aroma pas tot zijn recht komen.
Waar haalt de kok zijn inspiratie? Wellicht door even zijn arsenaal van kookboeken te doorbladeren. Een tv-programma en een tijdschrift kunnen hem wellicht ook prikkelen. Ik trek me voorlopig uit de slag met mijn citatenboek, en mijn eigen verwonderingen en ergernissen. Ook mijn knip- en plakboek is een handig ding om snel nog even door te bladeren. Hier zit mijn eigen evolutie in geplakt. Door middel van mooie teksten, interessante artikels met levenslessen, wijze uitspraken. Alles wat mij aantrekt en waar ik achter sta en ooit door iemand op papier gezet, komt hierin terecht. One-liners, aforismen, metaforen waarin Pablo Neruda bijvoorbeeld een meester in was, is voor mij voeding voor mijn geest.
Hoe zit het nu na afloop van ons banket hoor ik je al zeggen. Jammer, hier zullen de wegen zich scheiden. Een goede tekst of boek kan de geschiedenis ingaan, als er tenminste iets belangrijks is neergezet. Of niet belangrijk maar volledig nieuw en de moeite waard. We kunnen lezen, herlezen, doorgeven, overschrijven, tot in het oneindige. Ja weken, maanden, jaren, decennia later zal die tekst er nog zijn.
Het heerlijk banket. Zal hoogstens eindigen als een eendagsvlieg.
Kort. Amen en uit. Het was lekker. Het heeft gesmaakt. Om je vingers af te likken. De laatste lekkere brokjes van de schotels te plukken. En dan…
finito. … gedaan .… the end. Het is afgelopen in alle talen.
Er valt nog te betalen en naar huis te gaan met een voldaan gevoel.
Thuis gekomen heb je enkel nog zin om in bed te vallen en je heerlijk in een deken te nestelen. En maar hopen dat alles morgen netjes verteerd is.
Net als in de cloaca-machine van Wim Delvoye. Voor de kunstkenners.
Met een goed boek ligt het enigszins anders. Dat heerlijke gevoel, weet je nog, dat je krijgt door je in een lappendeken te nestelen. Dat gevoel kun je meerdere keren naar boven halen. Tot je erbij in slaap suist.
SSST, niet storen.
Foto: Karine Bosch
